Historia Parafii

     W 1350 r. fundacją opactwa Cystersów w Ludżmierzu powstała parafia w Szaflarach, najbardziej wysunięta na południe. 26 X 1519 r. biskup krakowski Jan Konarski, po uzyskaniu zgody króla Zygmunta Starego, pozbawił Szaflary samodzielności i parafia została wcielona do Nowego Targu. Tłumaczono, że nie jest ona w stanie utrzymać należycie kapłanów. 26 III 1530 r. Szaflary zostały znowu parafią. W 1596 r. kierował nią administrator i należały do niej wsie: Bańska, Biały Dunajec, Maruszyna, Leśnica, Skrzypne, Gliczarów, Zaskale i Ząb. Od 1611 r. ponownie stała się filią  parafii nowotarskiej. Wzmianki źródłowe o kościele mówią, że był to obiekt drewniany, z trzema ołtarzami. Ściany kościoła były czyste, ołtarze nakryte obrusami na jednej ścianie wisiał tylko krzyż, sufit był malowany. Hostie wypiekano we wsi, co tydzień. Przy bocznym ołtarzu stała drewniana chrzcielnica, a w niej blaszane naczynie z czystą wodą. Były trzy ornaty (zielony, czerwony i czarny), dwie kapy (czerwona i zielona), a w czasie procesji niesiono dwie chorągwie. W kościele nie było tabernakulum. Pojawiło się dopiero w 1608 r. W 1652 r. została wzniesiona przez miejscową ludność drewniana świątynia o murowanych fundamentach. Kościół został oddany w opiekę św. Andrzejowi Apostołowi. W XVII i XVIII w. opiekę nad kościołem i jego majątkiem pełnili prowizorzy zwani witrykami. Starali się oni o wino, mąkę, księgi kościelne itd. Dobierani byli spośród chłopów. W 1608 r. witrykami byli - Mikołaj Wojda i Tomasz Sikuta, a w 1765 r. był już tylko jeden witryk. W 1748 r. istniały w kościele organy, a pierwszym organistą był Józef Kubichowicz. Po 1772 r. kościół w Szaflarach był nadal filialny. Od 1786 r. wraz z dekanatem nowotarskim należał do diecezji tarnowskiej. W latach 1808-1810 powrócił do diecezji krakowskiej, a następnie w latach 1810-1821 należał do Wikariatu Genaralnego w Starym Sączu, który był podporządkowany archidiecezji lwowskiej obrządku łacińskiego. W latach 1821 - 1866 należeliśmy znowu do diecezji tarnowskiej i dopiero od 1866 r. kościół szaflarski powrócił do diecezji krakowskiej, do której należymy do dziś. W wymienionym okresie Szaflary należały do dekanatu nowotarskiego, aż do 1992 r., kiedy weszły w skład dekanatu Biały Dunajec.
     Według relacji z 1792 r. kościół był już bardzo spróchniały i zniszczony po pożarze we wsi, wiec z inicjatywy proboszcza nowotarskiego ks. Szymona Zamojskiego zaczęto budować nowy, murowany. Jego budowę ukończono w 1810 r. Konsekracji w dniu 3 VIII 1823 r. dokonał biskup Grzegorz T. Ziegler. Wybudowanie kościoła dało podstawę do przywrócenia Szaflarom statusu parafii. Została ona reaktywowana 7 X 1833 r. dekretem Gubernium Lwowskiego. Pracowało w niej dwóch kapłanów, a od 1846 r. już trzech. Pierwszym proboszczem był ks. Michał Kalisiewicz. W latach 1907 - 1909 dobudowano dwie boczne kaplice: od strony północnej - Najświętszej Marii Panny, a od południowej - Najświętszego Serca Pana Jezusa. Wcześniej, bo w 1903 r. ufundowano dzwon ,,Maurycy”. W latach 1819 - 1829 proboszczem był ks. Jan Waksmundzki. Przyczynił się bardzo do przywrócenia w 1820 r. Szkoły parafialnej w Szaflarach. Za jego pasterzowania dokonano konsekracji obecnego kościoła.
     Kiedy proboszczem był ks. Antoni Trybalski, odnowiono wnętrze kościoła, odrestaurowano organy wyzłocono trzy ołtarze, sprawiono nowe ławki i kilka ornatów. Następnym proboszczem w latach 1870 - 1901 był ks. Leopold Chmielowski. Za jego czasów dobudowano w 1885 r. pseudogotycką wieżę, w 1888 r. wieżyczkę na sygnaturkę, sprawiono nowe organy. Rozpoczął też budowę wikarówki. W 1878 r. powstało Bractwo Różańca Świętego. Został też oddany pierwszy budynek szkolny. Ks. Chmielowski jest pochowany w kaplicy na cmentarzu w Szaflarach.  Po jego śmierci kolejnym proboszczem został ks. Maurycy Rottermund, który wcześniej (w latach 1892 - 1894) był w Szaflarach wikarym. Jako proboszcz dokończył budowę wikarówki, wyremontował i dobudował piętro plebani. Za jego czasów wybudowano przy kościele dwie kaplice oraz kaplicę na cmentarzu parafialnym. Z jego inicjatywy w 1914  r. postawiono krzyż na Ranisbergu. Spoczywa w kaplicy na szaflarskim cmentarzu.
     Po II wojnie światowej, w 1949 r. dzięki staraniom proboszcza ks. Aleksandra Rajdy przybyły Siostry zakonne ze Zgromadzenia Sióstr Najświętszego Imienia Jezus. Siostry pracowały w kościele jako zakrystianki, katechetki, organistki oraz jako pierwsze pielęgniarki środowiskowe. Nim został wybudowany za zgodą władz kościelnych na plebańskim gruncie „Pod Górą” ich dom zakonny, mieszkały u p. Gutów i Zacherków. Nim przybyły na stałe do Szaflar, Siostry przyjeżdżały wcześniej na odpoczynek z dziećmi i młodzieżą. Zatrzymywały się wtedy u p. Kalatów (Kowala). Dopiero w 1962 r. oficjalnie nadbudowały piętro. Od 1981 r. posiadają kaplicę ze stałą obecnością Najświętszego Sakramentu.
     Kiedy w 1963 r. proboszczem został ks. Leon Krejcza, również wiele dokonał w Szaflarach. W 1964 r. na wieży obok dzwonu „Maurycy” zawieszono dwa nowe: „Andrzej i Paweł” o wadze 768 kg oraz „Królowa Podhala” (460 kg). Ich poświęcenia dokonał biskup krakowski ks. Karol Wojtyła w dniu 31 XI 1964 r. W 1965 r. we wnękach muru wokół kościoła ustawiono figury: Matki Bożej, św. Józefa, św. Andrzeja Apostoła, św. Kingi, które wyrzeźbił w drzewie lipowym artysta ludowy z Dębna ks. Józef Janas. Obecnie znajdują się w skarbcu parafialnym. W roku 1967 odnowiono ołtarz i kaplicę Najświętszej Marii Panny, ambonę, wykonano polichromię na ścianach i mozaiki, zaś w 1968 r. odnowiono ołtarz główny. W 1971 r. wykonano boazerie w kościele, a w 1975 r. postawiono pomnik św. Andrzeja Apostoła „Pod Górą”. W 1979 r. wszystkie parafie dekanatu nowotarskiego nawiedziły relikwie św. Stanisława z okazji 900- lecia jego śmierci.
     W 1979 r. probostwo w parafii objął ks. kan. Wojciech Wcisło. Obecnie proboszczem parafii jest ks. kan.  Andrzej Kamiński. Ks. Wojciech Wcisło był inicjatorem budowy kościoła św. Wojciecha w Zaskalu, kaplicy św. Piotra i Pawła w Borze, wymienienia dachu gontowego na kościele szaflarskim na blachę miedzianą, budowy nowego ogrodzenia wokół cmentarza. Z okazji jubileuszu roku 2000 kościół parafialny został wewnątrz odnowiony. 
 
fot. xag, arch. S. Komperdy, ze zbiorów Franciszka Łojasa Kośli
 

Relikwie św. Andrzeja

Szaflarska panorama

Kościół parafialny z 1920 r.



wydrukuj dokument   wyślij znajomemu   ilość wyświetleń 98191



© MATinternet 1999-2023 / Zakopane / Powered by ANTCms